Những Câu Đối Tết

Câu đối tết cũng như tranh Tết,
người ta dán từ ngoài cổng vào đến trong nhà.

Ngoài cổng ngõ thì có câu :
1) Môn đa khách đáo thiên tài đáo
Gia hữu nhân lai vạn vật lai
Lược dịch :
Cửa nhiều khách đến nhiều tiền đến
Nhà có người vào lắm vật vào

Ðôi câu đối dán trong sân nhà :

2) Sơn thủy thanh cao xuân bất tận
Thần tiên lạc thú cảnh trường sinh
Lược dịch :
Phong cảnh thanh cao xuân mãi mãi
Thần tiên vui thú cảnh đời đời
Những câu đối dán trong nhà :

3) Thiên tăng tuế nguyệt, niên tăng thọ
Xuân mãn càn khôn, phúc mãn đường
Lược dịch :
Trời thêm năm tháng, tuổi thêm thọ
Xuân khắp đất trời, phúc khắp nhà

4) Tổ tôn công đức thiên niên thịnh
Tử hiếu tôn hiền vạn đại xương
Lược dịch:
Công đức tổ tôn nghìn năm thịnh
Hiếu hiền con cháu vạn đời ngay

5) Xuân như cẩm tú, nhân như ngọc
Khách mãn gia đình, tửu mãn tôn
Lược dịch :
Xuân như cẩm tú, người như ngọc
Khách chật trong nhà, rượu hết chung

6) Phúc sinh lễ nghĩa gia đường thịnh
Lộc tiến vinh hoa phú qúy xuân
Lược dịch :
Phúc đem lễ nghĩa trong nhà thịnh
Lộc nảy vinh hoa phú qúy xuân

7) Niên niên như ý xuân
Tuế tuế bình an nhật
Lược dịch :
Năm năm xuân như ý
Tuổi tuổi ngày bình an

8. Nhập môn tân thị kinh luân khách
Mãn tọa dai đồng cẩm tú nhân
Lược dịch :
Vào cửa toàn khách kinh luân
Ngồi chơi toàn người cẩm tú

9) Niệm tiên tổ, duật tu quyết đức
Khải hậu nhân,trường phát kỳ tường
Lược dịch :
Nhớ tổ tiên, đẹp điều nhân đức
Tin cháu con bền sự lạ hay

10) Thảo ốc an cư, tích kim quang đắc đức
Bố y tùy phận, cầu phúc đức lai tài
Lược dịch :
Nhà cỏở yên, tích kim quang được đức
Áo vải an thân, cầu phúc đức đến tài

11) Thiên địa vô tư, tích thiện tự nhiên thiện
Thánh hiền hữu giáo, tu thân khả dĩ vinh
Lược dịch
Trời đất vô tư, làm điều thiện tự nhiên được thiện
Thánh hiền có dạy, lo tu thân có thể được vinh

12) Tân niên, hạnh phúc bình an tiến
Xuân nhật, vinh hoa phú qúy lai
Lược dịch :
Năm mới, hạnh phúc bình an đến
Ngày xuân, vinh hoa phú qúy về

13) Ðịa sinh tài, thế nghiệp quang huy
Thiên tứ phúc, gia thanh hiện thái
Lược dịch :
Ðất sinh tài nghiệp đời sán lạn
Trời ban phúc, nhà tiếng tốt tươi

14) Phúc mãn đường, niên tăng phú qúy
Ðức lưu quang, nhật tiến vinh hoa
Lược dịch :
Phúc đầy nhà, năm thêm giàu có
Ðức ngập tràn, ngày một vinh hoa

15) Trúc bảo bình an, tài lợi tiến
Mai khai phú qúy, lộc quyền lai
Lược dịch :
Trúc giữ bình yên, thêm tài lợi
Mai khai phú qúy, lại lộc quyền

16) Tiên tổ phương danh lưu quốc sử
Tử tôn tích học hiển gia phong
Lược dịch :
Tiên tổ danh thơm ghi sử nước
Cháu con tích học nổi cơ nhà

17) Liên tọa đài tiền hoa hữu thực
Bồ đề thụ thượng qủa thanh nhàn
Lược dịch :
Tòa sen đài trước hoa đầy đủ
Cổ thụ bồ đề qủa thanh nhàn

18) Đa lộc, đa tài, đa phú quý
Đắc thời, đắc lợi, đắc nhân tâm
Lược dịch :
Nhiều lộc, nhiều tài, nhiều của cải
Gặp thời, được lợi, được lòng người

19) Ngoài cửa mừng Xuân nghênh Ngũ Phúc

Phước thâm tự hải (hạnh phúc nhiều sâu như biển)
– Lộc cao như sơn (của cải nhiều cao như núi)

Có là bao, ba vạn sáu ngàn ngày, được trăm cái Tết
Ước gì nhỉ, một năm mười hai tháng, cả bốn mùa Xuân.
Tuế hữu tứ thời xuân tại thủ
Nhân bách hạnh hiếu vi tiên.
(Năm có bốn mùa, mở đầu bằng mùa Xuân;
Người ta có trăm tính nhưng tính hiếu thảo là cần trước hết.)

Câu Đối Tết của người Xưa

Xuân tha hương, nhấp giọt rượu sầu, nhớ vòm trời đất nước !
Tết xứ người, hớp ngụm cafe đắng, thương mảnh đất quê nhà !
(Quảng Ngôn)

Tân niên hạnh phúc bình an tiến
Xuân nhật vinh hoa phú quý lai
Nghĩa là:
Năm mới hạnh phúc bình an đến
Ngày Xuân vinh hoa phú quý về.

Ðuột trời ngất một cây nêu, tối ba mươi ri là Tết
Vang đất đùng ba tiếng pháo, rạng ngày mồng một rứa cũng Xuân
(Nguyễn Công Trứ)

Ðấp gốc cây cao, Tết đến thắp hương thơm đèn sáng,
Khơi nguồn nước mát, Xuân về dâng trái ngọt hoa thơm.
Tối ba mươi, nợ réo tít mù, ấy mới Tết,
Sáng mồng một, rượi tràn quí tị, ái chà Xuân.
Tết có cóc gì đâu, uống một vài be củ tỏi,
Nợ đâm ương ra đó, nói ba bốn chuyện cà riềng.
(Nguyễn Công Trứ)

Ba vạn sáu ngàn ngày, góp lại chốc đà trăm bận Tết,
Một năm muời hai tháng, ước chi đủ cả bốn mùa Xuân.
Nực cười thay! Nêu không, pháo không, vôi bột cũng không, mà Tết,
Thôi cũng được! Rượu có, nem có, bánh chưng đều có, thừa Xuân.
(Tú Xương)

Ủa! Tết đến rồi đó, chẳng lẽ trơ cùi cùng tuế nguyệt,
Kìa! Xuân sang đấy ư, thôi đành mở múi với giang sơn.
Ngào ngạt mùi hương, dẫu tại đất người, không mất gốc,
Lung linh ánh lữa, dù xa quê cũ, chẳng quên nguồn.
Xuân vẫn còn dài, hướng đến tương lai vùng đất mới,
Tết dù đã ngắn, quay nhìn dĩ vãng cảnh người xưa.
Già trẻ gái trai đều khoái Tết,
Cỏ cây hoa lá cũng mừng Xuân.
Chúng nó dại vô cùng, pháo nổ đì đùng thêm mất chó,
Ông đây khôn bất trị, rượu say túy lúy lại nằm mèo
(Nguyễn Khuyến)

Đêm 30 nghe tiếng pháo nổ… Đùng !… ờờ… Tết
Sáng mùng 1 ra chạm niêu đánh… Cộc !… á à… Xuân
Xuân tha hương, sầu thương về quê mẹ
Tết xa nhà, buồn bã nhớ quê cha

Số lông vịt xác xơ, tiền chỉ mấy xu, sắm nào được gì, nên không mong tết
Đời ve chai tan nát, tuổi đà dăm bó, cho có ai thèm, mới chẳng tiếc xuân.

Đêm ba mươi, đếm tờ lịch, ba mươi tờ buồn xa tháng cũ
Sáng mồng một, ngắm cành mai, đơn một cành vui đón năm mới.

Khoai lang sùng nhúng bột… chiên, đậm đà vị mứt mốc, thẫn thờ tưởng nhớ tết quê cha
Hột mít sượng lùi tro… nướng, thoang thoảng mùi chè thiu, đờ đẫn mơ màng xuân đất mẹ.

Tết tha hương có bánh chưng, bánh tét sao không thấy tết
Xuân viễn xứ cũng cành đào, cành mai mà chẳng gặp xuân.

Trời thêm tuổi mới, người thêm thọ
Xuân khắp mọi nơi, phúc khắp nhà

Niên hữu tứ thời, xuân vi thủ
Nhân sinh bách hạnh, hiếu vi tiên

***

Sau đây là một câu đối tết tặng các cậu thanh niên chưa vợ, để dán vào cửa ra vào cho may mắn trọn năm.

Không chừng năm tới sẽ được vợ cũng nên.

Ngũ phúc lâm môn … còn thiếu
Tam nguyên khai thái … có thừa
“Tối ba mươi khép cánh càn khôn, ních chặt lại kẻo Ma vương đưa quỷ tới,
Sáng mồng một lỏng then tạo hóa, mở toang ra cho thiếu nữ rước Xuân vào”
(Hồ Xuân Hương)

“Chiều ba mươi nợ réo tít mù, co cẳng đạp thằng bần ra cửa,
Sáng mồng một rượu say túy lúy, giơ tay bồng ông Phúc vào nhà”
(Nguyễn Công Trứ)

“Tối ba mươi, giơ cẳng đụng cây nêu
Ủa ! Tết !
Sáng mồng một, lắng tai nghe lời chúc
Ồ ! Xuân !”

“Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ
Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”

– Phước thâm tự hải (hạnh phúc nhiều sâu như biển)
– Lộc cao như sơn (của cải nhiều cao như núi)

Xuân tha hương, nhấp giọt rượu sầu, nhớ vòm trời đất nước !
Tết xứ người, hớp ngụm cafe đắng, thương mảnh đất quê nhà !
(Quảng Ngôn)

Tân niên hạnh phúc bình an tiến
Xuân nhật vinh hoa phú quý lai
Nghĩa là:
Năm mới hạnh phúc bình an đến
Ngày Xuân vinh hoa phú quý về.

Ðuột trời ngất một cây nêu, tối ba mươi ri là Tết
Vang đất đùng ba tiếng pháo, rạng ngày mồng một rứa cũng Xuân
(Nguyễn Công Trứ)